عفونت در بارداری یکی از مشکلاتی است که برخی از زنان در دوران حاملگی آن را تجربه می کنند. در این متن به صورت کامل در خصوص این مساله به شما توضیح می دهیم.
بارداری حالت طبیعی یک بدن سالم است که بسیاری از زنان در مقطعی از زندگی خود آن را تجربه می کنند. با این حال، بارداری می تواند بدن شما را مستعد ابتلا به برخی از عفونت ها کند یا باعث تشدید برخی دیگر شده و عفونت های خفیف منجر به بیماری های جدی شوند.
برخی از عفونت هایی که در دوران بارداری اتفاق می افتند، در درجه ی اول برای مادر خطرناک هستند. سایر عفونت ها می توانند از راه جفت یا در هنگام تولد به نوزاد منتقل شوند و او را در معرض عوارض ناشی از این عفونت ها قرار دهند.
ابتلای مادر به عفونت های دوران بارداری می تواند منجر به سقط جنین، زایمان زودرس یا نقص های هنگام تولد در فرزند شود. برخی از این عفونت ها حتی می توانند تهدید کننده ی زندگی مادر باشند. در دوران بارداری مصرف داروهایی که برای درمان عفونت های شدید تجویز می شود، ممکن است عوارض جانبی خطرناکی برای مادر و به خصوص برای نوزاد داشته باشد. بنابراین، جلوگیری از ابتلا به عفونت در بارداری، اهمیت بسیار زیادی دارد.
چرا زنان باردار بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به عفونت قرار دارند؟
بارداری بر تمام بخش های بدن تأثیر می گذارد. تغییر در سطح هورمون ها و عملکرد سیستم ایمنی می تواند بدن شما را در برابر انواع عفونت ها و عوارض خطرناک آن ها آسیب پذیرتر کند. از شروع دردهای زایمان تا به دنیا آمدن نوزاد، زمان بسیار حساسی برای شما و نوزادتان خواهد بود.
تغییر در سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن با مهاجمان آسیب زا از باکتری گرفته تا سلول های سرطانی و اندام های پیوندی مبارزه می کند. این سیستم برای دفاع از بدن شما مجموعه پیچیده ای از بازیکنان را برای شناسایی و از بین بردن مزاحمان خارجی به کار می گیرد.
در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن تغییر می کند تا بتواند از شما و نوزادتان محافظت کند. در این دوران بخش های مختلف سیستم ایمنی بدن تقویت می شوند و برخی دیگر از آن ها کار خود را متوقف می کنند. این کار باعث ایجاد تعادل در بخش های مختلف سیستم ایمنی بدن می شود و می تواند بدون به خطر انداختن مادر، نوزاد را در برابر انواع عفونت ها در امان نگه دارد.
در اصل، بدن شما باید جنین را به عنوان “جسم خارجی” بشناسد و در صدد دفع آن برآید؛ اما تغییراتی که در دوران بارداری در سیستم ایمنی شما ایجاد می شود، از جنین در برابر چنین دفاعی محافظت می کند و مانع حمله به او می شود.
با وجود چنین ساز و کاری که در بدن زنان باردار وجود دارد، شما در دوران بارداری بیشتر از روزهای دیگر زندگی خود در معرض عفونت قرار دارید؛ اما خبر خوب آن است که این عفونت ها در حالت طبیعی منجر به بیماری های جدی نمی شوند. سیستم ایمنی بدن شما در دوران بارداری باید به سختی کار کند تا بتواند از دو نفر محافظت کند و همین امر شما را مستعد ابتلا به برخی عفونت ها خواهد کرد.
تغییر در سیستم بدن
در کنار تغییراتی که در سیستم ایمنی زنان باردار اتفاق می افتد، تغییرات هورمونی هم می تواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. تغییرات هورمونی در بیشتر موارد بر دستگاه ادراری که از بخش های زیر تشکیل شده است، تأثیر می گذارد:
- کلیه ها: اندام هایی که ادرار را تولید می کنند.
- حالب ها: لوله هایی که ادرار را از کلیه ها به مثانه می برند.
- مثانه: جایی که ادرار در آن ذخیره می شود.
- مجرای ادرار: لوله ای که ادرار را از بدن خارج می کند.
با بزرگتر شدن رحم در دوران بارداری، فشار بیشتری بر حالب ها وارد می شود. در همین حال، بدن تولید هورمونی به نام پروژسترون را افزایش می دهد که باعث شل شدن عضله های حالب و مثانه می شود. در نتیجه، ممکن است ادرار برای مدت طولانی در مثانه بماند. این امر خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد. همچنین، تغییرات هورمونی شما را مستعد ابتلا به نوعی عفونت قارچی به نام کاندیدیاز می کند. از طرفی دیگر، سطح بالای استروژن در دستگاه تناسلی، ممکن است باعث ابتلای شما به عفونت های قارچی شود.
افزون بر این، تغییر در مقدار مایع در ریه ها می تواند خطر ابتلا به عفونت های ریه مانند ذات الریه را افزیش دهد. در دوران بارداری، ریه های شما حاوی مایعات بیشتری هستند و افزایش مقدار مایعات، فشار بیشتری به ریه ها و شکم وارد می کند. همین امر باعث می شود که پاک کردن این مایع برای بدن شما سخت تر شده و مایعات در ریه ها تجمع پیدا کنند. مایع اضافی رشد باکتری ها را تحریک می کند و از مقاومت بدن در برابر عفونت ها می کاهد.
خطرات ابتلای مادران به عفونت در بارداری
خطراتی که برای مادر به دنبال دارد:
برخی از عفونت هایی که در دوران بارداری اتفاق می افتند، در درجه ی اول مشکلاتی را برای مادر ایجاد می کنند. این مشکلات عبارتند از عفونت ادراری، التهاب واژن و عفونت پس از زایمان.
خطراتی که برای نوزاد به دنبال دارد:
برخی دیگر از عفونت هایی که در دوران بارداری اتفاق می افتند، می توانند مشکلاتی را برای نوزاد به همراه داشته باشند. به عنوان نمونه، سیتومگالوویروس، توکسوپلاسموز و پاروویروس می توانند از مادر به نوزاد منتقل شوند و عواقب خطرناکی را به وجود آورند.
در حال حاضر برای عفونت سیتومگالوویروسی بدو تولد، هیچ درمان مؤثری وجود ندارد. توکسوپلاسموز را می توان با استفاده از آنتی بیوتیک هایی که در دسترس هستند، با موفقیت درمان کرد. اگرچه هیچ آنتی بیوتیکی برای پاروویروس وجود ندارد؛ اما این نوع عفونت را می توان با تزریق خون داخل رحمی درمان کرد.
خطراتی که برای مادر و نوزاد به دنبال دارد:
برخی از عفونت ها هم برای مادر و هم برای نوزاد خطرناک هستند. این عفونت ها عبارتند از:
- سیفلیس
- لیستریوز
- هپاتیت
- اچ آی وی
- استرپتوکوک گروه B (GBS)
اگر عفونت به موقع تشخیص داده شود، مصرف آنتی بیوتیک می تواند در درمان سیفلیس و لیستریا در مادر و نوزاد مؤثر باشد. اگرچه هیچ آنتی بیوتیکی برای هپاتیت ویروسی وجود ندارد؛ اما در حال حاضر واکسن هایی برای پیشگیری از عفونت های هپاتیت A و B در دسترس هستند.
عفونت HIV در بارداری
عفونت HIV در دوران بارداری بسیار خطرناک است و می تواند خطر مرگ را به همراه داشته باشد. با این حال، مصرف داروهای ترکیبی جدید می تواند طول عمر افراد مبتلا را به طور قابل توجهی افزایش داده و کیفیت زندگی آنها را بهبود ببخشد. شروع درمان دارویی همراه با عمل سزارین و قبل از آغاز دردهای زایمان، احتمال انتقال عفونت اچ آی وی را از زنان باردار به نوزادشان به طور قابل توجهی کاهش می دهد.
استرپتوکوک گروه B در بارداری
به طور معمول تمامی زنان باردار در پایان دوران بارداری خود از نظر ابتلا به GBS تحت آزمایش قرار می گیرند. این عفونت توسط یک باکتری رایج به نام استرپتوکوک گروه B ایجاد می شود. آمار نشان می دهد که از هر 4 زن، 2 نفر حامل عفونت GBS است. از آنجایی که باکتری استرپتوکوک گروه B ممکن است در واژن یا رکتوم مادر وجود داشته باشد، این عفونت در بیشتر مواقع هنگام زایمان طبیعی به نوزاد منتقل می شود. ابتلا به GBS در زنان باردار می تواند باعث التهاب داخلی و همچنین مرده زایی شود. نوزادان مبتلا به GBS می توانند به عفونت های جدی و تهدید کننده ی زندگی مانند سپسیس، ذات الریه و مننژیت مبتلا شوند و در صورتی که درمان نشوند می تواند باعث نقص های هنگام تولد از جمله از دست دادن شنوایی یا بینایی، ناتوانی های یادگیری و اختلالات ذهنی مزمن شود.
اهمیت آگاهی و مراقبت مداوم
مراجعه ی برنامه ریزی شده به پزشک در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد. آگاهی از افزایش خطر ابتلا به عفونت در دوران بارداری و آسیب هایی که می تواند برای شما و جنین به دنبال داشته باشد، به شما کمک خواهد کرد تا از انتقال عفونت جلوگیری کنید. شناخت انواع عفونت هایی که ممکن است در این دوران ایجاد شوند، این امکان را ایجاد می کند که علائم آنها را به موقع تشخیص داده و با استفاده از روش های درمانی مؤثر از عوارض بیماری پیشگیری کنید. در مورد هر نوع نگرانی یا سؤالی که در دوران بارداری دارید، حتما با پزشک خود صحبت کنید.
جلوگیری از ابتلا به عفونت در دوران بارداری
عفونت در بارداری قابل پیشگیری است. انجام اقدامات احتیاطی کوچک و روزمره می تواند در کاهش آسیب احتمالی شما و نوزادتان کمک شایانی کند. برای جلوگیری از ابتلا به عفونت در دوران بارداری باید:
دستهای خود را به صورت مرتب با آب و صابون بشویید. این امر به ویژه پس از استفاده از دستشویی، تهیه ی گوشت و سبزیجات خام و بازی با کودکان اهمیت زیادی دارد.
گوشت را قبل از مصرف به خوبی بپزید. گوشت های نیم پز مانند هات داگ و غذاهای گوشتی حاضری را قبل از مصرف دوباره بپزید تا داغ شوند.
لبنیات غیرپاستوریزه یا خام مصرف نکنید.از قاشق و چنگال، ظروف غذا و فنجان به صورت اشتراکی استفاده نکنید.
تمیز کردن جای خواب گربه را به اعضای دیگر خانواده بسپارید و از جوندگان وحشی یا حیوانات خانگی دوری کنید.
رابطه جنسی ایمن داشته باشید و با انجام آزمایش اطمینان حاصل کنید که دچار عفونت های مقاربتی نشده اید.
اطمینان حاصل کنید که تمام واکسن های مورد نیاز را دریافت کرده اید.
اگر ناخوش احوال هستید یا فکر می کنید که در معرض یک بیماری مسری قرار گرفته اید، بلافاصله با پزشک خود در میان بگذارید. تشخیص و درمان زودهنگام عفونت، نتیجه بهتری برای شما و نوزادتان خواهد داشت.
از مصرف خودسرانه هرگونه چرک خشک کن در دوران بارداری به شدت پرهیز کنید.
نظرات کاربران